Geheimen van de Zolder: Nu ook rondleiding òp de Domkerk

Voor een prachtig uitzicht over Utrecht hoef je niet meer de Domtoren op. Naast een rondleiding in de Domkerk, is het sinds deze zomer ook mogelijk een rondleiding te krijgen òp de Domkerk. Tijdens de rondleiding ‘Geheimen van de Zolder’ zie je op 16 meter hoogte een deel van de stad. Het streven is om deze rondleiding al in 2020 uit te breiden naar 32 meter hoogte.  Cecile van de Vooren en Saar Rypkema (fotografie) namen alvast een voorproefje.

In het trappenhuis waarschuwt de gids ons voor het eerst. “Pas op, het zijn hoge treden”, laat Marco van der Werf, woordvoerder van de Domkerk, weten. Er is geen trapleuning, de muur fungeert als steunpilaar. Binnen enkele minuten bereiken we de gang op zestien meter hoogte. “Dan zijn we nu beland op het triforium”, zegt van der Werf. Vanuit deze hoge gang heb je een overzicht op de binnenkant van de kerk. “Het triforium is altijd gebruikt om op de zolders van de zijbeuken te komen, bijvoorbeeld voor reparaties. Ook is vanaf deze hoogte van alles opgehangen, bijvoorbeeld kleden in de middeleeuwen en geluidsapparatuur tot op de dag van vandaag”, legt Arja van Veldhuizen, een van vrijwillige gidsen, uit. Het kerkkoor oefent. Het prachtige gezang zorgt voor het ultieme kerkelijke gevoel.

Een kleine doorgang van de route maakt duidelijk waarom de Domkerk heeft gekozen voor de naam ‘Geheimen van de Zolder’. Door de houten constructie lijkt het precies op een ouderwetse zolder. Een houten vloer, met dit keer wel een leuning, leidt ons naar een balkon. Niet alleen heeft dit balkon een waanzinnig uitzicht over het zuidelijke deel van de stad, maar ook op de verzorgde binnentuin van de Domkerk. “Elke dag wordt deze tuin door een groep vrijwilligers piekfijn in orde gemaakt”, vertelt van der Werf.

Op het balkon zijn ook de luchtbogen van dichtbij te bewonderen. Deze zorgen voor ondersteuning van het hogere deel van de kerk. “Op 1 augustus 1674 is een deel van het schip van de kerk ingestort. Er wordt gezegd dat deze luchtbogen dit deel van de kerk hebben gered”, vertelt van der Werf. “De bogen zijn gemaakt in gotische stijl. Ze dienen als onderdeel om de krachten van het gewicht van het dak te laten dragen door het samenspel van pilaren en gewelven aan de binnenzijde”, vult van Veldhuizen aan. Van der Werf wijst naar boven: “Daar gaan we nu heen, naar de 32 meter hoogte.”

De dakgoot is kabelvrij gemaakt waardoor van der Werf zich makkelijk kan voortbewegen tussen de grote stenen balustrade en het schuine dak. “Wel voorzichtig hoor”, waarschuwt hij nogmaals. Het is een vroege zomeravond, met een laagstaande zon en een helderblauwe lucht. Je ziet veel andere kerken zoals de Sint Willibrordkerk, de Catherinakathedraal en de Pieterskerk. Deze hebben een kleine toren op het gedeelte waar lange en de korte arm van het kruis over elkaar komen. Van Veldhuizen: “Dat zijn vieringtoren’s. De Domkerk had er ook een, maar is na een storm afgebroken. Bij de grote restauratie in de jaren 80 is sprake geweest van herbouw van de vieringtoren, maar dat was financieel niet haalbaar. Wie weet wat de toekomst brengt.”

“Het initiatief kwam eigenlijk bij de bezoekers zelf vandaan. Aan onze gidsen werd gevraagd of ze ook een kijkje daarboven mochten nemen”, legt van der Werf uit. Daarmee doelt hij op het triforium. Deze zomer ging een proef van de rondleiding in, alleen op zondagmiddag kan je deelnemen aan de rondleiding. “We wilden kijken of de rondleiding aanslaat, tot nu toe zit deze hutje-mutje vol. Uiteindelijk willen we net zoals de Domtoren elke dag rondleidingen gaan doen. Als er behoefte is aan een rondleiding in het Engels of Duits, zullen we ons daar ook op richten.” Wanneer de rondleiding op 32 meter hoogte van start gaat is afhankelijk van de van de restauratie die nu gaande is. Deze rondleiding kost ietwat meer dan de 15 euro die nu in rekening wordt gebracht.

De rondleiding dient als een verdienmodel voor de kerk. Door de ontkerkelijking moet de kerk het niet meer hebben van gulle gevers. “Waar andere kerken in Nederland om entreegeld vragen, willen we dat de Domkerk toegankelijk blijft voor iedereen”, zegt van der Werf. Met alleen de inkomsten van de rondleidingen, redt de kerk het niet. Er zijn genoeg fondsen die bijvoorbeeld de restauratie van de kerk mogelijk maken. De kerk denkt zelf ook na over andere verdienmodellen: “De kerk kan worden afgehuurd, mits het geen overlap heeft met ons kerkelijke schema. Die stellen we ten alle tijden voorop.”