Van deze geweldige foto op de cover van het boekje Geboren in Utrecht* van Jos van Sambeek (1958-2024) weten we veel: waar, wanneer, hoe laat, waarom en door wie hij is gemaakt. Maar wat we niet weten is: wie zijn die meiden op rolschaatsen die geen idee hebben dat ze geschiedenis aan het schrijven zijn?
Het is zaterdagmiddag 6 november 1965 als op de Steenweg tussen 13.00 en 18.00 uur de eerste proef wordt gehouden met het autovrij maken van de binnenstad. Op de klok van juwelier Van Dijk aan de gevel van Steenweg 39 zien we dat het 14.50 uur is.
Het waren deze meiden die – misschien wel aangemoedigd door fotograaf Henk Hofland – op hun rolschaatsen de vanzelfsprekende suprematie van de auto durfden te doorbreken. Hand in hand nemen ze vrolijk alle ruimte in. De straat is van ons!
In het Utrechts Nieuwsblad van maandag 8 november 1965 lezen we dat de proef ‘zeer geslaagd’ was. Mooi detail: het had een tijd geduurd voor het winkelend publiek van de vrijgekomen rijbaan gebruik durfde te maken. Aanvankelijk bleef bijna iedereen keurig op de trottoirs lopen. Het waren de drie meisjes die tegen drieën lieten zien dat het ook anders kon. Een kantelpunt in de geschiedenis van Utrecht.
Wat zou het leuk zijn als we zouden kunnen vertellen wie ze zijn. Zusjes? Vriendinnen? Kunnen ze er zich nog iets van herinneren? Wisten ze van de afsluiting of kwamen ze toevallig langs? Doen ze nog wel eens boodschappen op de Steenweg?
Goede kans dat ze deze foto nooit hebben gezien, want hij haalde destijds de krant niet. Wel zit hij met andere foto’s van de proef al jarenlang in de beeldbank van Het Utrechts Archief.
Bedreiging
De komst van Hoog Catharijne werd aanvankelijk vooral gezien als een bedreiging voor de winkels in het oude centrum. Het autovrij maken van het winkelgebied stuitte op verzet van veel ondernemers (niet allemaal!) die per se wilden dat hun klanten met de auto tot aan de voordeur konden komen.
In andere landen was het instellen van een voetgangersgebied juist succesvol gebleken voor het vasthouden van winkelend publiek. Daar zag het in Utrecht ook naar uit. Na een aantal proeven werd het voetgangersgebied geleidelijk ingevoerd. Het begin van een verrassend gelukkig huwelijk tussen een betonnen winkelcentrum en een lieve oude binnenstad. Ze zouden nooit meer uit elkaar gaan.
Wie kan ons verder helpen met de zoektocht naar deze drie jonge pioniers? Mail naar leukstegeschiedenisboekutrecht@gmail.com Alle tips zijn welkom.
* Geboren in Utrecht Jeugdherinneringen van Utrechters van Jos van Sambeek was na verschijning snel uitverkocht. Vanaf vandaag is het weer volop verkrijgbaar in de meeste Utrechtse boekwinkels. Prijs 17,50. De opbrengst gaat naar het Museum van Zuilen.
Geweldig dat het boek zo snel alweer verkrijgbaar is.