Samen met zijn broer Aad staat de Utrechtse schrijver Koos Meinderts zondag op de planken van De Engelenzang aan de Nieuwegracht. Onder de titel Stapelbedbroers leest het duo voor uit eigen werk.
‘Verhalen en gedichten van weemoed en verlangen; romantisch realisme over onze ouders en jeugd, over schrijvers en boeken, over liefde en dood. En heel soms sijpelt het wereldnieuws door,’ zo luidt de aankondiging. De NUK sprak met schrijver Koos Meinderts in zijn woning in Tuindorp.
‘Mijn jongere broer is scheidend directeur van het Literatuurmuseum in Den Haag. In zijn vrije tijd schrijft hij ook gedichten. Dit jaar verscheen zijn tweede bundel ‘Toch nog onverwacht’. Omdat er op dat moment ook een boek van mij uitkwam, besloten we er een dubbelpresentatie van te maken,’ vertelt Meinderts.
Twee broers samen op het podium, ging dat meteen vanaf het begin goed?
‘Ja, we delen een interesse in muziek, kunst, theater en literatuur. Dat schept al een band. We zijn er allebei van overtuigd dat ons werk interessant is om voor te lezen. De vraag was of het op het podium overeind blijft. Dat blijkt zo te zijn, want de reacties tot nog toe zijn heel positief. Intussen hebben we ook in Zutphen en Den Haag op het podium gestaan. Vroeger als kind konden we elkaar wel vermoorden trouwens, gelukkig hebben we dat niet gedaan haha.’
Hadden jullie veel ruzie als kind?
‘Het probleem was soms dat we teveel op elkaar leken. En op die leeftijd wil je toch anders zijn. Anders ben je overbodig. Daar hadden we wel eens ruzie over ja. Dan kwam mijn broer me achterna met een schaar en gooide ik een klerenhanger naar zijn hoofd haha. Als er een gemeenschappelijke vijand was, waren we wel weer gebroederlijk samen.’
Vanwaar die titel: Stapelbedbroers?
‘We sliepen samen in een stapelbed. Mijn broer was de jongste en lag dus in het onderste bed. In het donker hebben we hele gesprekken gevoerd, over voetbal, meisjes, maar ook over grote dingen, zoals het ontzagwekkende van het heelal. Omdat het donker was en je elkaar niet zag, kon dat lekker anoniem. Ik heb ooit ook een roman geschreven onder dezelfde titel. De stapelbedgesprekken in de voorstelling komen uit dat boek en zijn dus fictief, maar spelen zich wel af in de Haagse setting waar wij opgroeiden.’
Wordt het ook nog persoonlijk?
‘Ja, we lezen brieven voor die we elkaar bijna wekelijks schrijven. Dat doen we al jaren, ik heb twee dozen vol.’
Waar gaan die brieven zoal over? Ook over meisjes en voetbal?
‘Nee, die zijn serieuzer van aard. Zo schreef ik mijn broer een brief over een enorme flater die ik had geslagen door per ongeluk een gehandicapte jongen aan te zien voor een dier, vreselijk!
En de brieven van je broer?
‘Mijn broer heeft veel boeken geschreven over schrijvers, bijvoorbeeld Anna Blaman. Hij schreef ook een boek over een Joodse schrijver die in de vergetelheid is geraakt en in de oorlog is afgevoerd naar de kampen. Mijn broer heeft een struikelsteen voor hem aangevraagd in Rotterdam en dat is uiteindelijk gelukt. Daar schreef hij over in een brief. Het lijkt nu alsof de voorstelling heel zwaar wordt, maar er valt ook wel iets te lachen hoor.’
Gaan jullie dit vaker doen samen?
‘Het zou een never ending story kunnen worden, met steeds nieuwe verhalen erin en oude eruit. Zo lang we allebei blijven schrijven, kunnen we ermee doorgaan. We eindigen de voorstelling met een stapelbedgesprek tussen ons tweeën. Niet fictief, maar zoals het nu had kunnen zijn. Dat gaat ongeveer zo:
‘Slaap je Aad?’
‘Nee.’
‘Ik heb gedroomd.’
‘Wat? Dat Ajax alsnog kampioen werd?’
‘Nee. Dat we op het podium stonden.’
Woensdag 19 juni ontving Koos Meinderts voor zijn boek Zebedeus en het ganzenbord van Wisse de Zilveren Griffel. In oktober kan dat nog een Gouden Griffel worden.
Wat: Stapelbedbroers -verhalen en gedichten
Waar: ‘De Engelenzang’, werfkelder onder Nieuwegracht 38, Utrecht
Wanneer: Zondag 23 juni 2024
Hoe laat: 14:30
Entree: € 18
In verband met de beperkte ruimte is reserveren verplicht.
Voor alle verdere informatie en tickets: https://www.salonsaffier.nl/Programma+informatie.php?id=327&nav=2
Voor altijd vandaag
Hier zit ze, mijn moeder op een terrasje aan zee
ze warmt haar handen aan een kop hete thee.
Het was in november de zon stond al laag
nog één keer de zee zien in Kijkduin bij Den Haag.
Mijn lieve moeder van zondag en soep
u verzachtte mijn pijntjes met pleisters en snoep.
Mijn lieve moeder, u nam me op schoot
En zei ach jongen wat word je al groot.
U lag van mij wakker, ik deed u verdriet
u bleef van me houden al begreep u me niet.
Mijn lieve moeder, van rust en van rein
mijn vuile wasgoed hing u nooit aan de lijn.
Mijn lieve moeder van kreukvrij en strak
u streek alle vouwen rimpelloos glad.
Waar is het meisje dat u ooit was
u staat in een lijstje gevangen in glas.
Naast u staat vader, hij lacht ergens om
hij stierf in uw armen u vroeg niet waarom.
Mijn lieve moeder u brak niet, u boog
hield alleen in de keuken de theedoek niet droog.
Het Ave Maria zong mijn zus bij haar kist
de aarde rook herfstig naar regen en mist.
‘t Is diep in november de aarde opent haar schoot
wiegt nu mijn moeder voor de duur van haar dood.
Voor altijd november voor altijd vandaag
voor altijd mijn moeder in Kijkduin bij Den Haag.
Uit: Voor altijd vandaag
Hoogland & Van Klaveren 2022
Met sjabloondrukken van Annette Fienieg.
——————————————————————————————————————————————————
Koos Meinderts (Den Haag 1953) schrijft kinderboeken, jeugdromans en boeken voor volwassenen. Zijn kinderboeken worden meestal geïllustreerd door zijn vrouw Annette Fienieg. Meinderts woont en werkt in Utrecht. Zijn werk is veelvuldig vertaald en meermalen bekroond. Behalve boeken schrijft Meinderts ook liedteksten en teksten voor theater. Dat laatste veelal in samenwerking met zanger/cabaretier Harrie Jekkers. Vanaf 2005 dateert zijn samenwerking met toetsenist en componist Thijs Borsten.
——————————————————————————————————————————————————
Pertinent niet in De Engelenzang, die heeft niets met het programma te maken. Het is georganiseerd door literair theater Salon Saffier, in de kelder van De Engelenzang, dat weer wel. Waarvan akte!