Utrechters maken de stad – Krachtig groen
Wie zijn toch die mensen die Utrecht tot de leukste stad van Nederland maken? En wat hebben ze nodig om dat nog langer te kunnen doen? Akke Bink knoopt groene buurtinitiatieven en plekken aan elkaar. Ze start in het oosten en gaat net zolang door tot er een niet meer weg te denken groen netwerk is ontstaan. Vooruitgeschoven post is Courage aan de Vondellaan. Nu een circulaire popup-winkel, straks een ‘vergroeningspunt’.
Een doorgewinterde stadsvergroener, dat is Akke Bink. Die groene ideeën kreeg de geboren Utrechtse van huis uit mee, “mijn ouders zagen dat het voor mensen goed was om natuur dichtbij te hebben”. Een opleiding als hovenier en een deeltijdstudie landschapsarchitectuur hielpen Akke verder op het groene carrièrepad. “Bij landschapsarchitectuur leerde ik stadgenoten kennen die ook hun kennis wilden inzetten om onze buurt te verbeteren. Zo is Happyland Collective ontstaan.”

Beweging
Eerste wapenfeit van het collectief was Koningshof, dat de schijnwerpers zet op de oude tuinderijen langs de Koningsweg. Met kweker-van-het-eerste-uur Jos Jongerius besloten ze de agrarische identiteit van dit stukje Utrecht te beschermen, en te versterken door er opnieuw groenten en fruit te telen. Die zijn lente, zomer en herfst elke zaterdag te koop op het hof.
De naastgelegen verlaten spoorbaan leidde tot het volgende initiatief: Park Oosterspoorbaan. Dankzij Happyland Collective en talloze andere vrijwilligers, die nieuwe kansen zichtbaar maakten en buurtinitiatieven met elkaar verbonden, ontstond er beweging rond de verroeste rails. Uiteindelijk kon de gemeente dit gebied transformeren tot een groene fiets- en wandelroute, opgezet als landschapspark.
Sterker staan
Voor dit soort ‘groene lijnen’ loopt Akke warm. Vandaar haar initiatief Groen Oost, dat groene buurtinitiatieven en plekken aan elkaar wil knopen. “In het oosten van Utrecht zijn ontzettend veel bewoners met natuur en water bezig, alleen of samen met de gemeente. Bewoners werken aan boomspiegels, gevel- en moestuinen, groenstroken en het beschermen van de Minstroom. Logisch, want dit was eeuwenlang tuindersgebied. Mij lijkt het mooi deze mensen te verbinden, waardoor zij en de plekken zelf uiteindelijk krachtiger worden. En de kwaliteit van het groen verbetert.”
Waarom dat belangrijk is?
“Het stadsbestuur praat altijd maar over ‘harde’ infrastructuur, asfalt en bestrating, terwijl die groene infrastructuur misschien meer aandacht vraagt”, vindt Akke. “Utrecht groeit hard en we offeren steeds meer kleine stukjes groen op voor woningen en wegen. Maar het is belangrijk je stad leefbaar te houden. Daar leveren bomen en struiken, planten en dieren een belangrijke bijdrage aan. Om hittestress en wateroverlast tegen te gaan, maar ook voor ontspanning. Gezond stedelijk leven kan niet zonder groen.”
Ommetjes
Akke startte samen met Arnoud Wolff, hoofdredacteur van de Oostkrant, met het maken van ommetjes door hun wijk. Het buurtgroen dat ze daarbij ontdekten, brachten ze in kaart op de website groenoost.net (https://www.groenoost.net/) De wandelingen variëren in lengte en bestrijken een groot stuk stad. Van de Krommerijnbuurt tot Maarschalkerweerd, van Bloeyendael tot de Watervogelbuurt, en natuurlijk ontbreekt Amelisweerd niet.
Op een van die ommetjes stuitte het duo op een ‘kansrijke’ plek voor vergroening, de Rietveldhof.
Enkele groenstroken rond de woningen bij het Rietveldhuis worden al door bewoners beheerd. Om het binnenpleintje op te knappen, zocht een groep bewoners contact met Groen Oost. Een bollenveld is aangelegd en nu de muren rondom de parkeerplaatsen nog.
En daarna? Het water dat onder de Waterlinieweg hier de stad inkomt, kan de basis zijn van een groene lijn tussen revalidatiecentrum De Hoogstraat en het historische natuurgebied De Zilveren Schaats, mijmert Akke. “We kunnen in ieder geval al beginnen met het onthekken van de oevers. Je wilt toch dat egels van de ene groene plek naar de andere kunnen?”
Energie
Wat de gemeente kan doen? De groene ambities die er zijn, ook echt verwezenlijken, vindt Akke. Ook noemt ze een ‘groene buurtconciërge’, iemand die langs buurtinitiatieven fietst met spade, adviezen en koffie. Vooruitlopend daarop organiseerden Akke en Arnoud – voor de lockdown – een bijeenkomst voor ‘groene actievelingen’. Daar nodigden ze ambtenaren bij uit met kennis van vergunningen, subsidies, groenbeheer en milieu. “Want zelf uitvogelen bij wie je moet zijn met je vraag, kost veel energie”, ziet Akke. “De avond was succesvol: bewoners kregen meteen zaken voor elkaar. Knelpunten zijn opgelost en nieuwe ideeën opgepakt. Bovendien kon men elkaar leren kennen, ervaringen delen. Toch leuk als je ziet dat er meer mensen zijn zoals jij.”

Die mensen kunnen elkaar ook tegenkomen bij een ander initiatief van Akke: Courage aan de Vondellaan. “De eigenaar vroeg me het kleine huisje voor zijn twee bedrijfsverzamelgebouwen een tijdelijke functie te geven. Ik zie een soort ontmoetingsplek voor me, waar je adviezen krijgt voor het verduurzamen van je eigen huis of het vergroenen van je buurt. Waar je leert over groene daken en waterberging, via workshops of bijeenkomsten. Met koffie en versgebakken brood van Utrechtse leveranciers, af te halen uit het raam. Omdat ik twee enthousiastelingen tegenkwam die er een tijdelijke winkel wilden vestigen met mooie spullen van hergebruikte materialen, paste ik mijn plannen aan. Tot eind december is Courage een ‘circulair popup-warenhuis’, daarna zien we wel verder.”

Iets bereiken
Akkes droom is dat de groene verbindingen zich ook buiten Utrecht-Oost vertakken en actieve buurtvergroeners uit alle wijken van Utrecht elkaar vinden. “Ik hoop op een groene olievlek. Hoe groter en hechter de groene infrastructuur, hoe minder vatbaar die is voor ingrepen. Door je te verbinden en te verenigen, heb je meer invloed. En daar help ik graag bij, daar krijg ik energie van.”
Ze geeft andere Utrechters graag mee dat als je je inzet, je iets kan bereiken in je eigen stad. “Ik wil mijn stadgenoten prikkelen, ze doen beseffen dat ze zelf wat te zeggen hebben over hun buurt. Je kunt meedoen. Zoek gelijkgezinden en begin gewoon. Uiteindelijk gebeurt er altijd iets en zeker als het om groen gaat, wordt er naar je geluisterd.”
Heel Inspirerend! Ik kom graag een keer praten om te kijken of ik ook dingen op zou kunnen pakken. Succes, Grt. Joke Egtberts
Leuk artikel, geweldige initiatieven, erg inspirerend. Goed gedaan, Akke.
Ontzettend leuk dit artikel en vooral het verbinden van die groene plekken. En heel inspirerend. Er zitten veel tegenstrijdigheden in het beleid: heel veel verdichten (bouwen, bouwen, bouwen) maar ook de stad hittebestendig maken en bewoners aanmoedigen zelf aan groenbeheer te doen. Maar het lijkt erop dat de stenen boven het o zo nodige groen gaan, wat echt nodig is om het ook leefbaar te maken.
Wat een leuke reacties!
Vind je het leuk om eens verder te praten, of heb je een steuntje in de rug nodig om je eigen ideeën een stapje verder te brengen, stuur dan een mailtje aan info@groenoost.net.
Misschien kunnen we je op weg helpen!
Groene groet!
Wat een leuk en inspirerend stuk.
Goed bezig!
Belangrijke initiatieven voor ons Stadje!
Akke for green president!
Lieve groent,
Anita